Ontsnapping van Baran moet leiden tot wetswijziging
De ontsnapte crimineel Saban Baran zal nooit hebben kunnen
bevroeden dat zijn verdwijning zo’n impact op de Nederlandse
samenleving zou veroorzaken, maar het feit ligt er. Degenen die na hem
komen, laten we hopen van niet, zullen het hem niet in dank afnemen. In
de tussentijd gaat het vingertje wijzen driftig door want nu is er het
Burgercomité tegen Onrecht, opgericht door slachtoffers van
geweldsmisdrijven, dat het ontslag eist van de Arnhemse rechters die
Baran onlangs met verlof lieten gaan en hem daarmee gelegenheid gaven
te vluchten. „Als hun handelwijze zonder gevolgen blijft, schaadt dit
in hoge mate de rechtsorde”, schrijft het comité in een brief aan de
procureur-generaal bij de Hoge Raad, aldus de voorzitter van het
Burgercomité, Joost Eerdmans. Dat schrijft Crimesite vandaag.
De recherche is er van overtuigd dat hij is gevlucht. Mogelijk is
hij nu in zijn geboorteland Turkije, dat geen onderdanen uitlevert en
dus als ideaal toevluchtsoord geldt voor gezochte Turken. ''Nu is hij
definitief pleite en zit hij waarschijnlijk met een vals paspoort in
Turkije,'' zegt een bron die is betrokken bij het onderzoek naar B.'s
groepering, onder codenaam Sneep. ''Na jaren van grootschalig
onderzoek, dat vele miljoenen heeft gekost en ontzettend veel
capaciteit van de recherche en justitie, geven ze een gevaarlijke
hoofdverdachte van wie je kunt verwachten dat hij vlucht, zomaar
toestemming weg te wandelen.''
Nieuwe strafzaak
Bovendien loopt inmiddels nog
een nieuwe strafzaak tegen hem. Hij zou met zijn eveneens zeer
gewelddadige medeverdachte Bekir I. in de Jan Evertsenstraat in
stadsdeel De Baarsjes betrokken zijn geweest bij een steekpartij met
een rivaliserende groep. Maar of Saban daar zelf bij zal zijn mag
ernstig worden betwijfeld.
Nauwelijks dossierkennis
Een onervaren aanklager
bij het gerechtshof, een advocaat-generaal, zou hebben ingestemd met
twee dagen verlof. De man kende het dossier nauwelijks. Hij nam waar
vanwege vakanties. Als dit klopt zou dit een blunder van de bovenste
plank zijn. Het is onbegrijpelijk dat een zo omvangrijk onderzoek wordt
behandeld als zijnde een verlenging van 30 dagen van een winkeldief. De
nationale recherche en het landelijk parket wezen er daarna direct op
dat de man zeer vluchtgevaarlijk was. Zo voerde de nationale recherche
aan dat Saban Baran concrete voorbereidingen had getroffen om het land
te verlaten. Hij had volgens deze politie-informatie een Belgisch
paspoort en een auto geregeld. Ook had hij plannen om naar Turkije te
vluchten. De onervaren aanklager bij het gerechtshof gelastte toen wel
direct zijn arrestatie. Maar de volgende dag wist hij het gerechtshof
weer niet te overtuigen het verlof terug te draaien. Het mag duidelijk
zijn dat de kater bij de diverse betrokken organisaties groot moet zijn.
Wet veranderen
Komende donderdag moet minister
van justitie Hirsch Ballin zich in de Kamer verantwoorden voor de zo
langzamerhand op een klucht lijkende verdwijning van de crimineel Saban
Baran waarbij alle over elkaar heen struikelende partijen steeds maar
weer met het vingertje naar de ander wijzen. Het zou goed zijn om het
debat meteen te benutten om de huidige, wettelijke regels onder de loep
te nemen en daar waar nodig aan te passen, dan wel het indienen van de
nodige wetsvoorstellen, zoals de hieronder staande punten.
- Een crimineel mag een hoger beroep niet kunnen benutten om op die manier in aanmerking te komen voor een strafonderbreking. Het kan en mag niet zo zijn dat na een veroordeling bij de rechtbank iemand, door in hoger beroep te gaan, opeens niet als een dader wordt behandeld waardoor het afwijzen van verlof veel lastiger wordt. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld dat voorarrest altijd tot het minimum beperkt moet blijven. Maar hoe zich dat dan verhoudt tot de al 2,5 jaar in voorarrest zittende Ali A. roept de nodige vraagtekens op. Dit terzijde.
- Strafonderbreking, verlof en/of schorsing van de detentie mag niet gelden voor criminelen die voor zware (gewelds)delicten - zoals in het geval van Saban Baran het geval was - zijn veroordeeld.
- Ontsnappen uit een gevangenis, niet terugkomen van een
strafonderbreking, het ontsnappen tijdens een al dan niet begeleid
verlof, moet er toe leiden dat de voorwaardelijke invrijheidstelling
(v.i.) automatisch komt te vervallen en dat per geval moet worden
bekeken in hoeverre iemand nog zwaarder gestraft kan worden indien een
ontsnapping de rechtsorde in ernstige mate heeft geschokt.