10 trends die nu opkomen en die de wereld de volgende 10 jaar kunnen veranderen

In een wereld die razendsnel verandert, is het moeilijk een goed beeld van de toekomst te krijgen. De meeste voorspellingen zijn regelrechte projecties van de hedendaagse realiteit – van het verleden, dus. Voorspellingen beloven: meer technologie, meer snelheid en grotere bouwwerken – meer van hetzelfde.

Toch laat de geschiedenis zien dat veranderingen vrijwel nooit in een rechte lijn verlopen. De meeste belangrijke doorbraken waren onvoorstelbaar voor de mensen uit de vorige generatie. Toch waren het logische omwentelingen – vanuit een historisch perspectief. Ze waren noodzakelijk. Het was het gepaste moment. En er waren altijd al tovenaars en buitenbeentjes geweest die de komst van andere tijden hadden aangekondigd.

Echte veranderingen dienen zich aan in vermomming. Als een onzichtbare onderstroom die de richting van de toekomstige golf al bepaalt. Niettemin is het mogelijk om het teken aan de wand te zien. Er zijn vandaag kleinigheden die zich morgen kolossaal zullen aftekenen. Het goede nieuws is dat de verbeelding – uw verbeelding, en niet de rechte lijn van de projecties – de toekomst gaat bepalen. Dus hier heeft u tien trends die nu opkomen en onze wereld, uw wereld, een ander aanzicht kunnen geven. U mag het zeggen!

1. Doe het zelf
De dagen van de deskundige zijn geteld
Iedereen kan alles. Wilt u orchideeën kweken? U hoeft er geen botanicus voor te raadplegen. Haal uw informatie van internet, bestel het zaad online en word zelf specialist in orchideeën! Wilt u componist worden? Koop de software en u kan aan de slag. Iedereen is kunstenaar. Iedereen is ondernemer.
‘In de toekomst is iedereen vijftien minuten beroemd’, heeft Andy Warhol gezegd. Dat komt zo: de doe-het-zelf-samenleving stelt iedereen in staat om zijn unieke talenten te ontwikkelen. De fantastische onderling verbonden wereld van het web is een droomland voor bijna elke persoonlijke vaardigheid. Dat is een ingrijpende verschuiving vergeleken met de oude wereld waar uw invloed afhing van uw status, en uw status van uw maatschappelijke klasse en opleiding.
De dagen van de deskundige zijn geteld. U ontwerpt uw eigen huis en stelt met geprefabriceerde onderdelen uw eigen meubels samen. Waar heeft u nog een architect voor nodig? U publiceert uw eigen dagblad en leest de krant van uw medeburgers overal ter wereld, want waarom heeft u een journalist nodig om u te vertellen dat ergens iets is gebeurd? Taalproblemen? Op het internet vindt u een kant-en-klare vertaalmachine. Wilt u de feiten weten, de waarheid? Er zijn allerlei encyclopedieën online die voortdurend worden bijgewerkt door iedereen die iets wil bijdragen. Tegen deze weelde aan collectieve kennis en ervaring kan geen geleerde professor op. Onderschat de macht van dit nieuwe fenomeen niet: weblogs hebben politieke carrières laten sneuvelen.
Deze boodschap heeft grote consequenties. U hoeft niet op iemand anders te wachten voor u kunt doen wat nodig is. Hou maar op met klagen en ga aan de slag. U kunt bloemen of bomen planten om uw straat of uw buurt op te fleuren. Of u kunt in een ander land een school of een weeshuis adopteren om persoonlijk iets bij te dragen aan een betere en rechtvaardigere wereld – zelfs als uw regering niet doet wat u graag ziet gebeuren.
Gandhi heeft gezegd: ‘Wees de verandering die u graag in de wereld zou zien.’ Tegenwoordig is het nog eenvoudiger: het gereedschap dat u nodig heeft om uw wereld te veranderen ligt voor het grijpen. En het belangrijkste: u kunt uw eigen unieke steentje bijdragen, dat uw leven zal verrijken en betekenis zal geven.

2. Iedereen is welkom
Diversiteit is de sleutel tot economische en culturele diversiteit
Welkom in de veelkleurige, multiraciale wereld van open grenzen waar niemand een paspoort nodig heeft. De mengeling van rassen, etnische groepen en nationaliteiten vormt het echte kapitaal van elke natie. Hoe meer verschillen, hoe beter. De meest dynamische en aantrekkelijke steden zijn de meest gevarieerde steden, die niet langer zijn gebonden aan hun eigen land, maar zijn geworden tot een inspirerende smeltkroes van mensen. De beste en creatiefste voetbalploegen zijn de teams waarin meerdere nationaliteiten samengaan. Diversiteit is ook economisch een pluspunt: in de twintigste eeuw had Amerika al de grootste variëteit qua bevolking én de krachtigste economie.
Nieuwe binnenkomers zijn een stimulans voor economische groei. Zij doen het werk dat andere mensen binnen een vergrijzende samenleving niet meer aanpakken: migranten stelen geen banen. Wie zorgt er voor uw bejaarde moeder als ze hulp nodig heeft? Wie zuigt de vloer in uw kantoor als u het gebouw uit bent? Wie oogst uw asperges op een warme lentedag? Wie staat klaar om de akkers van arbeidsintensieve biologische boerderijen te bewerken? Wie repareert de leidingen en afvoer in uw huis? Wie serveert uw dineetje in een chic restaurant? Wie heeft het gekookt, wie doet later de afwas en wie bestuurde de taxi op weg naar deze maaltijd? Het ligt niet voor de hand dat deze mensen Jan of Johanna heten. Waarschijnlijk heten ze Ahmed, Ali, Lorena, José, May-Lee of Kim.
Ze vergroten het welzijn van hun gastland niet alleen met hun arbeid, ze dragen ook bij aan de economie door belasting te betalen, vooral ook omdat ze bedrijfjes openen: belwinkels, wasserijen, garages, supermarkten, kapperszaken – allochtonen zijn veel meer ondernemingsgezind dan autochtonen. Maar zelfs dat is niet de limiet van hun economische invloed. Samen bestrijden ze armoede veel effectiever dan welk programma van de Verenigde Naties dan ook. De hoeveelheid geld die ze jaarlijks naar huis overmaken, overtreft alle buitenlandse hulp die de rijke landen sturen.
Te vol? De meeste landen worstelen juist met een afnemende bevolking. Er zijn geen goede redenen om immigratie te beperken. Binnenkort zijn paspoorten een overblijfsel uit een ver verleden – documenten waar u in een museum naar gaat kijken. Bedenk dit: Columbus had er nooit één bij zich.


3. De bevrijding van het onderwijs
Zeg maar dag tegen fabrieksscholen met hun standaardexamens
De bevrijding van het onderwijs houdt in dat elk kind het recht heeft – niet de plicht – om te leren. Elk kind heeft het recht om te leren op zoveel mogelijk verschillende manieren, zijn belangstelling te volgen en zijn eigen unieke talenten te ontwikkelen. (Overigens, dat recht heeft elke volwassene ook.)
Leren is een individuele inspanning. We zijn immers allemaal verschillend. Daarom zijn scholen met een vastgelegd leerplan – de eenheidsworst – maar ook de leerplicht achterhaalde zaken. Dat systeem hoorde bij de Industriële Revolutie toen de school een eenvormig, volgzaam werkvolk moest opleiden om de lopende band in de fabriek te bemannen. Nu we dat industriële tijdperk afsluiten, zien we ook de school verdwijnen.
Er is geen noodzaak voor standaardonderwijs en standaardexamens. Controle is niet nodig. Kinderen hoeven niet te leren wat volwassenen graag willen dat ze weten. Laten we één fundamenteel misverstand uit de wereld helpen: elk individu wil iets leren – zonder uitzondering. Kinderen volgen van nature hun belangstelling en ontwikkelen hun talenten. Dat is het allerbeste dat ze kunnen doen om hun eigen leven invulling te geven en de maatschappij van dienst te zijn. Precies dit hebben bedrijven ook ontdekt: werknemers bloeien op als ze het gevoel hebben dat ze een duidelijke en betekenisvolle bijdrage kunnen leveren.
De beste plek om iets te leren, is niet een gebouw met muren, ramen, deuren en lokalen waarin je een groep van gelijke leeftijd opsluit. Je leert op je best in een open samenleving waarin mensen van verschillende leeftijden op allerlei manieren met elkaar in contact zijn. Bijvoorbeeld: oudere mensen leggen het verleden uit aan jongeren die tegelijk de oudere generatie laten zien hoe ze de nieuwe technologie moeten gebruiken. Als het leren vrij en spontaan is, houdt het nooit op, want de essentie van leren is niet het verwerven van kennis, maar zin ontdekken in het bestaan.


4. Spontaan genezen
Genezing is samenwerking met ons lichaam
Elk lichaam wil gezond zijn. Onder de juiste omstandigheden genezen mensen zichzelf weer. Ontspanning geneest. Een andere omgeving geneest. Bidden geneest. Zorg geneest. Liefde geneest. Een pil met een suikerlaagje – een placebo – geneest. Dit besef loopt parallel aan de inzichten van oeroude, traditionele geneeskunst vanuit de hele wereld – zelfs die van Hippocrates, de vader van de Westerse geneeskunst – en betekent een revolutie voor de heelkunde. Geneeskunde is niet een soort beroepsleger dat vecht tegen alle ziekten. Kanker is geen oorlog die we moeten winnen. En bovenal is de geneeskunst geen industrie waarbij winstbeluste bedrijven op agressieve wijze hun producten aan hun klanten – patiënten – proberen te slijten om de aandeelhouder tevreden te stellen.
Een ziekte is niet in de eerste plaats iets van buiten wat ons infecteert of belaagt, maar een teken dat iets in ons gestel uit balans is. In plaats van de vijandige indringers te smoren, te verdoven of kapot te stralen, zijn er manieren om zó met uw eigen lichaam samen te werken dat het natuurlijke helingsproces wordt ondersteund en versterkt. Alleen al ontgifting, gezond voedsel en een andere levensstijl kunnen ‘wonderen’ teweegbrengen. En ja, natuurlijk kan de genezing soms ook worden bevorderd door middel van chemische stoffen en technologie – naast vele andere mogelijkheden.
Uiteindelijk is het menselijk lichaam een onbeschrijfelijk ingewikkeld stelsel van frequenties. Elk orgaan, elke cel, elk atoom heeft een specifieke frequentie. Gezondheid betekent dat het lichaam functioneert in een harmonieuze resonantie. Als zich een ziekte voordoet, gaat het erom dat de gezonde frequenties weer worden hersteld – door middel van machines die bio-feedback kunnen opwekken. Daarmee begint ook de preventie van ziekte. Zo gaat bijvoorbeeld stress – misschien wel oorzaak nummer één van een slechte gezondheid – gepaard met fluctuatie in de hartfrequenties. En via systemen voor bio-feedback en eenvoudige ademhalingstechnieken kunt u zulke haperingen weer in orde krijgen. Als kind vroeg u zich nooit af waarom een kapotte knie zich spontaan weer herstelde. Dat is een natuurwonder dat keer op keer gebeurt. We moeten alleen maar plaatsmaken, zodat ons lichaam zichzelf kan genezen.


5. Landen? Welke landen?
Toenemende politieke macht van regio’s zal onze wereldkaart opnieuw kleuren
München, 8 december 2015. In Beieren is vandaag met officiële feesten in heel het land de eerste verjaardag van de onafhankelijkheid gevierd. In 2014 volgde de voormalige deelstaat het voorbeeld van Catalonië (dat deel uitmaakte van Spanje), Schotland (vroeger deel van het Verenigd Koninkrijk) en Friesland (hoorde bij Nederland), en maakte zich los van de rest van Duitsland. Een paar jaar eerder al had Californië aangetoond dat regionale politieke macht een plek heeft in de globaliserende arena, toen de kiezers in die staat iedereen wisten te shockeren door per referendum te stemmen voor een toekomst buiten de Verenigde Staten. Ook Texas, Vermont, Alaska en Hawaii kunnen binnenkort onafhankelijke landen zijn. En hou Oaxaca en Chiapas in de gaten, waar steeds luider wordt aangedrongen op afscheiding van Mexico.
De opkomst van de economische globalisering maakte de hele wereld tot een dorp. De macht van de natie-staat is opgegaan in grotere multinationale vormen en overkoepelende lichamen als de Europese Unie en de Wereldhandelsorganisatie. Zo is het bijvoorbeeld onmogelijk om vandaag de dag nog grenzen te trekken binnen de internationale geldwereld. Dezelfde integratiekrachten zijn werkzaam op cultureel terrein, nu muziek, films, ideeën en de dagelijkse manier van leven voor alle mensen over de hele aardbol steeds meer hetzelfde worden. In alle vierentwintig tijdzones dragen tienermeisjes dezelfde mode.
En dan de paradox: terwijl de wereld één wordt, zien we tegelijk veel lokale fenomenen de kop opsteken, terug van weggeweest. De integratie van de Europese Unie maakte bijvoorbeeld een einde aan de eeuwenoude strijd tussen de regionale en landelijke hoofdsteden. Het was voor Edinburgh altijd pijnlijk te moeten onderhandelen met Londen – en Londen voelde zich altijd bedreigd door het Schotse nationale sentiment. Nu regelt Edinburgh allerlei zaken direct met EU-functionarissen in Brussel, terwijl het tegelijk een nieuw, eigen parlement heeft dat zaken van lokaal en regionaal belang kan bespreken.
Maar het gaat niet alleen om oude sentimenten en identiteiten. Er zijn ook economische en politieke voordelen. Zoals bij grote multinationale ondernemingen is gebleken, zijn kleinere eenheden – binnen een groter kader – efficiënter en productiever. En door de besluitvorming dichter bij de mensen te brengen, wordt de democratische betrokkenheid vergroot. Alle macht aan (of nou ja, vlakbij) het volk! Het is een oud gezegde met een gloednieuwe betekenis in een wereld die tegelijk samentrekt en verbrokkelt.



6. Wie bent u?
Een revolutie van authenticiteit brengt verrassende maatschappelijke verandering
Misschien ligt dit erg voor de hand: we zijn op deze wereld om onszelf te zijn. Geen twee individuen zijn gelijk. En dat is onze grootste gave. De opdracht van ons leven is onze roeping te volgen en een waarlijk authentiek bestaan leiden. Niet alleen thuis of in de beschermde kring van vrienden en familie, maar overal ter wereld waar we contact maken en dingen doen. De opgave is om deel te nemen aan de samenleving als ons ware zelf, en niet als timide, rechteloze horigen die de ideeën van anderen uitvoeren.
Toch leven we in een vreemde wereld waarin mannen – ja, voornamelijk mannen –als manager en politicus besluiten nemen die ze thuis als vader of buurman nooit zouden nemen. We zien bureaucraten en ondergeschikten streng regels toepassen waarin ze zelf niet geloven. Dit wijdverbreide gebrek aan authenticiteit, vooral bij de machthebbers, zaait overal cynisme in de maatschappij. Het vervreemdt mensen van hun werk, van de politiek en van instellingen die bedoeld waren om ten dienste te staan van het publiek.
Maar er is ook een positieve reactie mogelijk. Veel mensen spannen zich bijzonder in om de dingen die écht zijn te koesteren, en laten de rol die hun is aangeleerd los om weer zichzelf te worden. Voor sommigen begint dit proces pas op gevorderde leeftijd, als de beruchte midlife crisis in feite een crisis van authenticiteit blijkt te zijn.
Deze zoektocht naar authenticiteit kan de wereld veranderen. Mensen die hun roeping realiseren, kunnen van enorm belang zijn voor hun medemensen. Ze inspireren anderen en geven hun eigen leven een nieuwe inhoud. Dit krijgt vaak de vorm van een sterk verlangen naar een directe persoonlijke beleving, die leidt tot directe betrokkenheid en directe verantwoordelijkheid op allerlei niveau. Velen krijgen interesse in deelname aan belangrijke activiteiten in hun gemeenschap, zoals biologische landbouw op lokale schaal of plannen voor milieubescherming en buurtprojecten. Ze raken betrokken bij internationale kwesties door mensen op één plek te verbinden met personen ergens anders, waarbij ze de bureaucratische structuren omzeilen. Ze doen oprechte pogingen om de kloof te dichten tussen wat er op kantoor gebeurt en wat er overal elders op de wereld toe doet. Ze maken van hun wereld één geheel.


7. Iedereen wint
Wapenstilstand in de vete tussen wetenschap en spiritualiteit
We betreden het tijdperk van de ‘spirituele samenleving’. Een samenleving die een evenwicht kent tussen materie en geest. Die verbintenis zat eraan te komen. Na eeuwen strikt gescheiden te zijn gehouden, hebben ‘kerk’ en ‘staat’ elkaar weer ontmoet op een andere en sterk inspirerende manier: als ‘wetenschap’ en ‘spiritualiteit’. Door natuurkunde, biologie en biochemie werd aangetoond dat onze wereld op het diepst denkbare niveau onderling verbonden is. De wetenschap bevestigt nu wat de Oosterse wijzen al duizenden jaren geleden zeiden: er bestaat geen ‘wij’, er bestaat geen ‘zij’.
Door dit inzicht worden mensen en hun maatschappij getransformeerd. Spiritualiteit is niet alleen een individuele beleving – mediteren in uw eigen ‘heiligdom’, thuis, in plaats van in de kerk. Spiritualiteit vormt ook de kern van onze interactie met de ander, élke andere persoon en élk ander ding om ons heen. En de maatschappij is niet alleen een materiële structuur van instellingen, wegen, belastingen en gebouwen. Zij is voor alles een netwerk van mensen, langs spirituele weg verbonden op onze tocht die wij het leven noemen. We leren nu wezens te zijn met een gevoel voor goed en slecht en ja en nee in een holistisch heelal dat alle tegenstellingen opheft.
Materie en geest raken elkaar. Gedachten krijgen vorm in de tastbare werkelijkheid – ze materialiseren. We zien wat we willen zien. We zien wat we creëren. We zijn wat we denken. Door dit toenemende bewustzijn worden politiek, economie, wetenschap en kunst anders van aard. Wetenschappelijke ontdekkingen en spirituele groei scheppen samen een nieuw waardenstelsel. Net als in het verleden de wereld veranderde toen Copernicus bewees dat de aarde om de zon draaide en toen Newton de zwaartekracht berekende.
Ja, we kunnen werkelijk oorlog en bikkelharde concurrentie achter ons laten. We beseffen nu dat je onmogelijk kunt winnen zonder tegelijk te verliezen. We winnen alleen maar écht als we allemaal winnen.


8. Eén grote familie
De terugkomst van de stam – maar dan anders
We zijn familie van elkaar. Dat is de voornaamste band met andere mensen, en die begint nu de bloedverwantschap te overstijgen.
Het fundament van de menselijke samenleving is altijd de familie geweest. Maar die heeft in de loop der eeuwen wel een heel ander aanzien gekregen. Terwijl in ontwikkelingslanden de grote, uitgebreide familie nog steeds de norm is, trekken wij ons in de moderne Westerse landen dikwijls terug in kleiner verband – ouders en kinderen die alleen wonen en vaak weinig contact onderhouden met neven, tantes of nabije buren. Maar de families gaan weer groter worden – en ook heel anders.
Nu steeds meer mensen steeds veelzijdiger worden (dankzij de toenemende mogelijkheden om onze eigen unieke talenten te ontwikkelen), zullen we ook vaker in een veelzijdige sociale omgeving willen wonen. We gaan buiten de besloten kring van ons eigen huis op zoek naar nieuwe ‘familieleden’ – mentoren die ons kunnen inwijden in een nieuwe wereld van cultuur en kennis, of ons kunnen leren hoe we met de besognes van het leven moeten omgaan. Meisjes en jongens vinden misschien andere moeders en vaders die iets speciaals in hen aanspreken wat ze niet bij hun ouders thuis kunnen vinden. Dat is geen manco van het kerngezin; het is alleen de erkenning dat de rijke variatie van onze eigen persoonlijkheid niet louter door onze naaste verwanten kan worden bediend. Het is nodig dat we deel gaan uitmaken van een netwerk van persoonlijke relaties overal om ons heen, dat beantwoordt aan onze behoefte om te groeien en onze talenten verder te ontwikkelen.
Bovendien kan de familie in een globaliserende wereld ook geografisch geen vaststaand gegeven blijven. Steeds meer gaan we deel uitmaken van stammen die over enorme gebieden uitzwermen – net als in het verleden. Maar in tegenstelling tot de clans die onze voorouders hebben meegemaakt, draait het bij ons nieuwe stamverband niet uitsluitend om fysiek overleven en bescherming tegen buitenstaanders. Deze uitgebreide families gaan het vervullen van onze gezamenlijke dromen en visioenen veel centraler stellen. En omdat we stuk voor stuk zelf op zoek zijn naar een bepaalde betekenis, kunnen we in de loop der tijd naar een andere stam overstappen. Via al deze netwerken creëren we onze eigen unieke mengsel van verwantschap en blijvende vriendschap. Mens-zijn draait in zijn diepste wezen om relaties. Het gaat om familie – in de breedst mogelijke zin.


9. Overvloed
We leren de rijkdom van het universum te accepteren
Deze trend is lastig te accepteren: het einde van de schaarste. Dit kunnen we ons met onze menselijke verbeelding nauwelijks voorstellen. We leven in een eindeloos universum, en toch projecteren we onze toekomst altijd binnen de grenzen van het heden. Voor ons is het opraken van de olie het opraken van alle energie. Met de olie kan het op een bepaald moment inderdaad afgelopen zijn. Maar de atomen waaruit olie is opgebouwd, zijn nog aanwezig en we zullen nieuwe manieren ontdekken om ze langs andere weg weer samen te voegen en energie op te wekken. Zo is het altijd gegaan.
Ga maar na: slechts twee minuten zonlicht bevat genoeg energie voor de huidige jaarlijkse behoefte van de hele wereld. De natuur toont ons voortdurend hoe overvloedig het heelal altijd is. De overvloed aan bloesem in de lente is geen efficiënte manier om fruit voort te brengen. Maar wel een prachtige en opwekkende manier. En wat gebeurt er dagelijks met de triljoenen spermatozoën die niet zijn gebruikt om nageslacht te verwekken? Is dat geen gigantische verspilling van energie?
In de jaren tachtig van de negentiende eeuw deden in Parijs sombere voorspellingen de ronde. In de toekomst zouden er zoveel paarden rondlopen dat de koetsen nooit meer door de bergen poep konden ploegen die ze achterlieten. Niemand kon zich op dat moment voorstellen dat ene Henry Ford op het punt stond om dat probleem op te lossen door de auto beschikbaar te maken voor een massapubliek. En wie had tien jaar geleden de overvloed van ons internet durven voorspellen?
Er is een overvloed aan energie. We moeten ons niet eens zorgen maken over de kosten die wellicht nodig zijn om die te produceren. Dat is een kwestie van prioriteiten stellen. Als we niet langer ons geld steken in legers en oorlogen, hebben we meer dan genoeg om nieuwe – en schone en duurzame! – energiebronnen te ontwikkelen. De overvloed aan energie brengt slechts één ernstige verantwoordelijkheid met zich mee: die moet verstandig worden gebruikt, met het belang van de hele mensheid voor ogen.


10. Van winst naar wens
De belangrijkste functie van een bedrijf: mensen van dienst zijn
Bedrijven zijn een instrument dat mensen gebruiken om bij te dragen aan het welzijn van andere mensen en onze planeet... Lees deze zin nog een keer en zoek het ontbrekende woord.
Precies: winst.
Bedrijven zijn er niet om winst te maken. Ze zijn opgericht om mensen van dienst te zijn en iets bij te dragen. Ze boeken uitsluitend winsten om hun dienstverlening te kunnen voortzetten. Winst en geld zijn een hulpmiddel – geen doel op zich.
Het ging begin jaren negentig de goede kant op toen het concept people, planet, profit werd gelanceerd. Duurzaam investeren werd een invloedrijke trend. Het nieuwe uitgangspunt droeg ertoe bij dat zakendoen weer inhoud kreeg. Maar toch bleef ‘winst’ in dit concert nog een dissonant. De cyclus van de hebzucht bleef voortbestaan zolang de aandeelhouders nog steeds dezelfde opbrengsten verwachtten. Inhalige aandeelhouders leiden tot inhalige werknemers en inhalige klanten. En vice versa, in welke volgorde u de drie bestanddelen van het kapitalisme maar wilt zetten.
Het kapitalisme functioneert na de verschuiving van winst naar wens nog steeds prima. Bespeurt u een probleem dat moet worden opgelost? Start een bedrijf dat het kan aanpakken. En verdien uiteraard geld en ga door met nog belangrijkere bijdragen terwijl u nog meer geld verdient. Het kapitalisme is een prachtig systeem, en het werkt op de meest elementaire niveaus. U kunt het zelfs inzetten om de armoede te bestrijden, zoals het succes van het microkrediet heeft aangetoond.
Het goede nieuws is dat massa’s jonge, energieke mensen zich hebben afgewend van de ouderwetse bedrijven die alleen hun aandeelhouders ter wille zijn. Ze verlangen naar een inbreng die echt iets betekent. Voor de wereld en voor hen zelf. Ze vormen de nieuwe generatie van ondernemers die bezig is het kapitalisme te hervormen.
Ze veranderen de wereld – in het ene bedrijf na het andere.


En oh ja, dit zou de allerbelangrijkste trend moeten worden
11. Laten we beschaafd gaan doen
De mensheid bestaat nu zo’n vijftigduizend jaar, maar – laten we wel wezen – er is een project dat we nog niet hebben afgerond: beschaving. Ja, overal op aarde staat een overdaad aan schitterende paleizen die herinneren aan glorierijke dagen van vroeger. Ja, er zijn geschriften uit langvervlogen tijden die voor miljoenen nog steeds een inspiritatie vormen. Maar beschaving – dat woord is te groot voor deze scheppingen uit het verleden én ons tegenwoordige bestaan.
Beschaafde mensen moorden elkaar niet uit om stompzinnige redenen als trots en machtswellust. In dat opzicht zijn dieren beschaafder dan de mens; die doden om te eten. Er hebben bij inheemse volken tradities bestaan die het leven werkelijk eer aandeden. Dit zijn de enige ware beschavingen die de mensheid heeft gekend – en we hebben er nauwlettend op toegezien dat ze werden vernietigd en vergeten, of althans verbannen naar de verste uithoeken van de aarde.
Mahatma Gandhi heeft het met een subliem gevoel voor ironie geformuleerd toen hij in de jaren dertig van de vorige eeuw Engeland bezocht. Een journalist vroeg hem: ‘Westerse beschaving, wat vindt u daarvan, meneer Gandhi?’ Hij antwoordde: ‘Dat lijkt me een uitstekend idee.’
En toch blijven we hopen dat er een eind komt aan de zinloze moordpartijen, de invasies in andere landen en mensen die in de gevangenis zitten zonder enige kans dat de vrede hersteld wordt. Omdat we onze eigen werkelijkheid scheppen, is het mogelijk om ons een werkelijk vreedzame wereld in te beelden. Die begint in onze gedachten. In die van ons. En in die van u. Dus, onderweg naar een betere toekomst, nodigen we u met heel ons hart uit: laten we beschaafd gaan doen.