Zittend plassen voor een beter milieu

Za 19 Augustus 2006 22:06 | Frank | 5043 keer bekeken | 0 reacties | 0 x aanbevolen | Artikel voorlezen
Delft (NL) Na papier, glas en batterijen gaan we ook urine apart inzamelen. Mannen moeten daarvoor wel zittend gaan plassen.

Urine zou apart van ander afvalwater opgevangen moeten worden, stelt prof dr Mark van Loosdrecht, die verbonden is aan de Technische Universiteit Delft. Dat bespaart energie en maakt terugwinning van stoffen als fosfaat uit urine mogelijk. Ook kunnen waterzuiveringsinstallaties zelf hun brandstof produceren, in de vorm van methaan.
Ons afvalwater bestaat voor minder dan 1% uit plasjes. Toch bevat dit kleine beetje vloeistof de helft van alle fosfaten in het afvalwater. Bij de huidige waterzuiveringsmethoden worden de fosfaten weggegooid, terwijl die een belangrijke bron zijn voor kunstmest. Verder is maar liefst vier vijfde van alle stikstof in het riool afkomstig van menselijke urine, in de vorm van ammonium. Het kost waterzuiveringsinstallaties de helft van hun totale energieverbruik om deze stof uit het afvalwater te krijgen.
Bij aparte inzameling van urine kunnen fosfaten worden teruggewonnen door kristallisatie. Belangrijker nog is, dat deze gescheiden inzameling de verwijdering van ammonium uit afvalwater eenvoudiger maakt. Nu kost dat veel geld, omdat er methanol en voortdurende toevoer van zuurstof nodig is. Ammonium uit apart opgevangen urine kan door de zogenaamde anammox-bacterie direct omgezet worden in stikstofgas, zonder dat daarbij zuurstof of methanol nodig zijn. Voor de standaard waterzuivering is dit diertje niet geschikt, omdat het alleen actief is bij temperaturen van 20ºC en hoger. Van Loosdrecht: "De temperatuur van opgeslagen urine is zeker hoog genoeg".
Verder zullen waterzuiveringsinstallaties energie gaan produceren, in plaats van dat zij energie kosten. Bij de huidige waterzuivering ontstaat slib met resten van planten en dieren, dat in de verbrandingsoven verdwijnt. Het zou beter zijn om deze organische koolstofmoleculen om te zetten naar methaan, en te gebruiken als brandstof voor de waterzuivering. Van Loosdrecht: "Netto blijft er zelfs een beetje methaan over, dat geschikt is voor verwarming van huizen."

Waterloos urinoir
Om urine apart in te zamelen, zijn speciale toiletpotten nodig. Van de buitenkant zien ze er hetzelfde uit als normale potten. Aan de binnenkant zit een scheidingswand, die zorgt dat de plas gescheiden blijft van de poep. Het toilet vangt de urine zo onverdund mogelijk op, terwijl de ontlasting met water het riool in spoelt. Een ingebouwde ventilator voorkomt vieze geurtjes. Deze nieuwe toiletten zijn al commercieel verkrijgbaar en kosten net zoveel als een normale pot. Omdat het gedeelte waar de urine in moet komen aan de voorkant van de pot zit, zullen ook de mannen zittend moeten plassen. Of een waterloos urinoir gebruiken, want ook dat vangt de urine onverdund op.
"We hoeven niet onmiddellijk een nieuwe toiletpot aan te schaffen", zegt van Loosdrecht. "Als je de helft van de urine apart inzamelt, heb je al een optimaal effect. Mensen deponeren ongeveer de helft van hun urine buitenshuis, bijvoorbeeld op hun werk of bij het uitgaan. Daarom willen we stadions en cafés van speciale potten voorzien, en ook kantoorpanden en appartementencomplexen die vaak al centrale voorzieningen hebben. Dat kan het beste geleidelijk gebeuren, bij een renovatie of de bouw van een nieuw pand."
Een aparte riolering voor urinetransport zou ideaal zijn, maar dat is te duur. De opgevangen urine wordt ofwel eens in de zoveel tijd naar de waterzuivering gebracht, ofwel meteen verwerkt na het plassen. "Welke manier het beste is, hangt af van de lokale situatie", zegt Van Loosdrecht. "Bij stadions en discotheken ligt het voor de hand om de urine 's ochtends per vrachtwagen op te halen." Zulk transport bestaat al voor de plaspalen in uitgaanswijken, maar de inhoud daarvan gaat nu nog naar de reguliere waterzuivering. "Voor directe verwerking van urine zijn er apparaten die nog kleiner zijn dan een airconditioninginstallatie. Die halen de ammonium en fosfaat eruit en laten de rest van de vloeistof het riool in stromen. Zo'n apparaat zou bijvoorbeeld geschikt zijn voor een appartementencomplex."
Nu al experimenteren gemeenten kleinschalig met aparte inzameling van urine. Het gaat dan om een paar aangepaste toiletten in bijvoorbeeld scholen of ouderenwoningen. "Nu willen gemeenten er vooral ervaring mee opdoen", vertelt Van Loosdrecht. "Ook de waterschappen zijn geïnteresseerd, omdat waterzuiveringen regelmatig moeten uitbreiden. Overstappen op gescheiden inzameling van urine betekent in de praktijk vaak, dat uitbreiden niet nodig is. Dat scheelt de waterschappen geld." Nu maar afwachten of de mannen ook mee zullen werken.

Petra de Gunst
Bron: natutech.nl