Weg met de tandartsfobie

Angst voor de tandarts? De therapie EMDR helpt de meeste patiënten in een aantal sessies van hun angst af. Vaak komen fobieën voor de tandarts voort uit traumatische ervaringen. Met behulp van de zogeheten Eye Movement Desensitization and Reprocessing- therapie keren mensen terug in de tijd om deze nare ervaring te verwerken. Dit meldt het AD vandaag.

Negatieve emotie
EMDR werkt als volgt: de therapeut vraagt de patiënt terug te denken aan de nare gebeurtenis, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces gestart. De therapeut vraagt de nare herinnering opnieuw voor de geest te halen, maar nu in combinatie met een afleidende stimulans. De therapeut leidt de patiënt af met handbewegingen die hij met het oog moet volgen. Door alle oogbewegingen zal de herinnering haar kracht en emotionele lading verliezen. Het wordt dus steeds makkelijker om aan de nare periode terug te denken.

De therapie werd al eerder toegepast bij mensen met psychische problemen na een ongeval, natuurramp of overlijden van een familielid of naaste vriend. Voorwaarde voor gebruik van EMDR is dat de klachten ontstaan zijn als direct gevolg van een concrete, akelige gebeurtenis en waarbij het denken aan deze gebeurtenis nog steeds een emotionele reactie oproept. De Amsterdamse hoogleraar Ad de Jongh, psycholoog en angsttandarts gebruikt EMDR nu ook om mensen van hun tandartsangst af te helpen. Dat het werkt, blijkt uit een voorbeeld dat hij ter illustratie geeft.

Zo behandelde De Jongh onlangs een jongetje van 3,5 jaar dat bijna gestikt was in een kauwgombal. De jongen was op het nippertje gered, maar durfde door deze angstervaring zijn tanden niet meer te poetsen. Ook was hij panisch voor de tandarts. Echter, zijn tanden waren aangetast en hij moest er dus wel aan geloven. De Jongh gaf hem voordat hij de tandartsstoel inging tien minuten EMDR en daarna ging het direct goed. Het kind gaat weer naar de tandarts en ook poetst hij zijn tanden weer. Een spectaculair resultaat, aldus De Jongh. De gemiddelde duur van een behandeling, mits het gaat om een trauma na een eenmalige gebeurtenis, is drie of vier zittingen.

Verwaarloosd
In Nederland zijn 800.000 mensen bang voor de tandarts. De angst is bij deze groep zo hevig, dat ze niet naar de tandarts gaan, totdat hun gebit zo verwaarloosd is dat uitstel eenvoudigweg niet meer mogelijk is. Tot nu toe waren deze mensen aangewezen op de zogeheten angsttandartsen. Ons land telt 40 van deze artsen. Met veel liefde en geduld stomen zij de patiënten weer klaar voor de tandartsstoel. Een aanpak die veel tijd kost en ook niet altijd effectief is. Als uiterste redmiddel gold tot nu toe de narcose. Maar nadeel daarvan is dat de angst nog steeds aanwezig is. EMDR biedt voor deze mensen een oplossing.

Tot nu toe zijn er twee plekken in ons land waar mensen met een tandartsfobie terecht kunnen voor EMDR. Dat is de universiteitskliniek van de VU in Amsterdam en het tandheelkundig centrum van Ad de Jongh. Het AD meldt dat de verwachting is dat meer klinieken zullen volgen. Maar het obstakel is dat er te weinig therapeuten zijn en dat verzekeraars de behandeling in de meeste gevallen niet vergoeden.