Zij weten ALLES van u! Donner / Remkes
ROTTERDAM - Elke burger kan politie en justitie achter zich aan krijgen zonder iets te hebben misdaan. Het kabinet wil dossiers laten aanleggen over bijvoorbeeld het reisgedrag, pinbetalingen en hobby’s van burgers.
Doordat opsporingsinstanties verbanden tussen deze onschuldige informatie mogen leggen, kan iemand plotseling worden aangemerkt als verdachte.
De ministers Piet Hein Donner en johan Remkes. Foto: Hollands Hoogte.
Het wetsvoorstel van minister Donner (Jusititie) dat dit mogelijk maakt, ligt bij de Tweede Kamer. Politie en justitie zouden nog meer bevoegdheden krijgen om iedereen in de gaten te houden.
Sinds 1 januari moeten bedrijven en instellingen zoals bibliotheken, winkels en internetaanbieders alle gegevens over hun klanten, ook al worden deze nergens van verdacht, doorgeven aan de politie. Deze gegevens kunnen straks in een dossier worden gestopt en aan elkaar worden gekoppeld.
Deskundigen zien echter grote gevaren in deze privacybeperkende maatregelen. ,,Iedereen is nu bij voorbaat verdacht, pas in tweede instantie wordt vastgesteld of iemand onschuldig is,’’ waarschuwt Jan van Dijk, hoogleraar toegepaste communicatiewetenschappen van de Universiteit Twente.
Zijn Leidse collega Hans Franken, hoogleraar informatierecht en Eerste-Kamerlid voor het CDA, gaat nog een stap verder. ,,Burgers verliezen rechten waarvoor hard is gevochten. Zo creëren we een samenleving die is gebaseerd op wantrouwen, terwijl mensen juist op de overheid moet kunnen vertrouwen.’’
Een groot bijkomend risico is volgens de digitale burgerorganisatie Bits of Freedom (BOF) het gevaar van uitlekken of verkeerd gebruik van gevoelige gegevens. ,,Als al die informatie in een groot politiepakhuis komt, zijn er altijd mensen die zich niet kunnen bedwingen en even kijken met wie Katja Schuurman belt. Dat is uit oogpunt van privacy volstrekt onacceptabel,’’ zegt Maurice Wessling van BOF.
Minister Remkes (Binnenlandse Zaken) erkent dat er maatregelen op stapel staan die het recht op privacy kunnen beperken. Maar hij vindt dat privacy en veiligheid niet recht tegenover elkaar staan.
,,De balans is verstoord door de veranderde dreiging waarmee wij te maken hebben. Het kabinet heeft de dure plicht die balans te herstellen. Wie alleen oog heeft voor de volle ontplooiing van ieders vrijheden, neemt een onverantwoord risico.’’