Spotters: CIA-vliegtuig op Schiphol
DEN HAAG, 21 NOV. Een Amerikaans vliegtuig dat volgens vliegtuigspotters door de CIA wordt gebruikt en dat de afgelopen tijd veelvuldig in Afghanistan werd gezien, stond vorige week twee dagen op Schiphol. Daarmee zou opnieuw sprake kunnen zijn dat de Nederlandse luchthaven Schiphol door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA wordt gebruikt voor het transport van gevangenen, die niet overeenkomstig de Conventies van Genève worden vastgehouden.
Naar aanleiding van deze melding heeft PvdA-Kamerlid Koenders de regering schriftelijk gevraagd het voorbeeld van de regeringen van Spanje, Noorwegen en Zweden te volgen, en de Verenigde Staten te laten weten dat Nederland bezwaar maakt tegen gevangentransport van deze aard. Het vliegtuig in kwestie, een Dehavilland Dash 8-315B, behoort toe aan een Amerikaans privébedrijf, de Path Corporation. De Amerikaanse inlichtingendienst weigert elk commentaar op de vluchten.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op eerdere vragen van het SP-Kamerlid Van Bommel steeds geantwoord van het transport van gevangenen via Nederlandse luchthavens geen weet te hebben. De toestellen die door vliegtuigspotters met naam en typenummer werden genoemd, zouden Nederland volgens Buitenlandse Zaken niet hebben aangedaan. Hun eigenaren zouden in Nederland niet over landingsrechten beschikken.
Naar verluidt zouden de VS beschikken over een aantal geheime CIA-gevangenissen in derde landen, onder andere in Oost-Europa. Net als op de Cubaanse basis Guantánamo Bay worden in die Oost-Europese gevangenissen personen die in Afghanistan of Irak zijn opgepakt, vastgehouden zonder dat de VS de bepalingen van de Conventie van Genève (over krijgsgevangenen) van toepassing achten.
De Nederlandse regering heeft daar bezwaar tegen gemaakt. Zij heeft al enige malen bij de Amerikaanse regering officieel aangedrongen op de beëindiging van deze praktijk. Inmiddels is dat ook een officieel standpunt van de Europese Unie.
Overigens verwijst Buitenlandse Zaken voor informatie over de 8-315B en over landingsrechten naar het ministerie van Verkeer en Waterstaat, dat op dit punt de verantwoordelijkheid draagt.
Naar verluidt kwam het toestel vorige week uit Istanbul en is het doorgevlogen naar de IJslandse hoofdstad Reykjavik. Van Bommel is van zins de zaak deze week aan de orde te stellen bij de behandeling van de begroting Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer.