Onze vrijheid op het spel?
Bij het overwegen van de immense vooruitzichten van de technologie en met name; de nanotechnologie, robotica en de Radio frequency identification (RFID) technology moeten we rekening houden met een steeds breder scala van mogelijke inperkingen op onze vrijheid en zelfs op ons mens zijn.
Het is geen fantasie of samenzweringtheorie, zoals sommige bevooroordeelde journalisten beweren dat steeds meer mensen voor veiligheid kiezen boven privacy en zijn bereid het verlies van elke vorm van privacy te accepteren. Bart Schermer komt tot conclusie en promoveert met de stelling : over 20 jaar bestaat er geen privacy meer en over 25 jaar geen recht op privacy !
Met de nieuwe technieken is het mogelijk om alles en iedereen in de gaten te houden. Er wordt steeds meer gesproken over chirurgisch implanteren van RFID Chips waarmee je voorwaardelijk vrijgelaten criminelen overal kan volgen en controleren. Met de huidige middelen zou zelfs de Orwelliaanse bewaking kinderspel zijn.
De sciencefictionschrijver David Brin betoogt in the Transparent Society dat een dergelijke aanpak wellicht de minst onacceptabele manier is om een veiliger toekomst te garanderen. Het zou een hele omschakeling zijn, maar onmogelijk lijkt het niet. Op veel plaatsen wordt al toezicht gehouden met behulp van gesloten videosystemen, en ondanks het verlies aan privacy vinden de meesten dat een geruststellende gedachte. Steeds meer informatie over wat we kopen, waarheen en wanneer we op reis gaan, enzovoort, wordt nu al opgeslagen op de smartcards waarmee we aankopen kunnen doen of reistickets kunnen kopen, en ook wordt het gebruik van mobiele telefoons geregistreerd. Dus een transparante samenleving, waar afwijkend gedrag onmiddellijk opvalt, wordt door velen gezien als de oplossing.
Transhumanisme en Posthumanisme
Transhumanisme is een recente vorm van speculatieve filosofie die probeert om de door de natuur gestelde grenzen van het menselijke bestaan te doorbreken (Wikipedia). De posthumanisten en Transhumanisten denken wellicht dat dit de ENIGE manier is om eventuele toekomstige machine intelligenties te kunnen bijbenen.
Transhumanisten voorspellen de waarschijnlijke komst van enkele technologieën met enorme potenties. Deze lijken beschikbaar te komen binnen 50 tot 100 jaar en zullen onmiskenbaar de gehele maatschappij drastisch veranderen. Hoe de maatschappij hierdoor precies zal veranderen en wanneer precies is echter niet zo eenvoudig te voorspellen.
De technologische vooruitgang zal de menselijke beschaving veranderen op een extreem diepgaande manier. Misschien door het creëren van onbeperkte levensduur, misschien door continu kunnen opwekken van positieve emoties. Misschien door gehele mensheid te elimineren. Misschien door ons naar een virtuele werkelijkheid te uploaden, of door ons compleet op een zijspoor te plaatsen na de komst van superieure kunstmatige intelligenties.
HET TECHNOLOGIE POSTULAAT:
Vooropgesteld dat onze huidige technologische beschaving blijft bestaan worden enkele van de volgende zaken technologisch mogelijk binnen de komende 70 jaar:
*bovenmenselijke intelligentie
*continue blijdschap
*ongelimiteerde levensspanne
*uploading naar een virtuele realiteit
*kolonisatie van het melkwegstelsel
*moleculaire fabricage (moleculaire nanotechnologie, MNT)
Zulke speculatieve filosofieën zijn nu nog in prille stadia en zijn nog erg theoretisch maar er worden nieuwe technologische methoden ontwikkeld waardoor ze steeds meer toepasbaar zullen worden. We moeten derhalve de Transhuman filosofie niet onderschatten en zeker niet omdat de apostelen van de nanotechnologie en robotica vaak Transhumanisten zijn. Robot pionier Hans Moravec denkt dat machines de menselijke intelligentie binnenkort zullen evenaren en zelfs de boel kunnen overnemen. Maar daarvoor is rekenkracht alleen niet toereikend, de computers zouden sensoren moeten hebben om net zo goed te kunnen zien en horen als wij, en hun software zou de verzamelde informatie moeten kunnen interpreteren. De vooruitgang in software gaat tot dusverre echter veel langzamer dan die in hardware, computers zijn nog steeds niet in staat om het herkenning- en handelingsvermogen van een driejarig kind te evenaren. Dit zal snel gaan veranderen zodra de wetenschap het computerbrein zal vermengen met het menselijk brein.
Er zitten bij deze ontwikkelingen natuurlijk heel veel ethische aspecten aan vast. Technische ontwikkelingen roepen vaak vragen op. Het Rathenau Instituut maakt zichtbaar welke betekenis deze ontwikkelingen hebben voor mens en maatschappij. Wat zijn de mogelijkheden, maar ook de risico's.
Dat is de rede dat ik het zo belangrijk vind om insiders als Bart Schermer erbij te betrekken omdat hij zich bezig houdt met het wetenschappelijk aspect enerzijds en met ethische aspecten anderzijds. B. Schermer denkt dat we de ontwikkeling van de technologie niet tegen kunnen houden "Hiervoor heeft het voor mensen en bedrijven simpelweg teveel voordelen. We kunnen wel zorgen voor bewustwording opdat mensen ook de mogelijke nadelen en risico's in zullen gaan zien. Op basis van dit bewustwordingsproces kunnen we dan de juiste keuzes maken omtrent de toepassing van de techniek''.
‘Kleine technologie – Grote gevolgen’
Hoe zit het dan met de ontwikkeling en toepassing van de RFID Chip (al dan niet in injecteerbare vorm) ? In de komende decennia zullen de RFID toepassingen toenemen totdat het onmogelijk zal zijn om welke handeling en transactie dan ook te verrichten buiten dit RFID systeem. We zullen steeds meer afhankelijk worden van deze technologieën en steeds meer vrijheid moeten inleveren.
In mijn vele artikelen heb ik het mogelijk gevaar benadrukt van het verplicht implanteren van de Veri- of microchip. Nu wil ik het vanuit een andere gezichtspunt belichten en dat is de mogelijkheid dat er helemaal geen ''verplichte'' implantatie nodig zal zijn en dat gewoon om het feit dat de mensen zelf ervoor zullen kiezen!.
We zien de laatste jaren een toename van angst voor terrorisme. Deze angst heeft zich uitgebreid tot angst voor grote en kleine criminaliteit, vandalisme en agressie. Mensen zijn geneigd om zich te willen beschermen tegen alles wat een bedreiging vormt of zou kunnen vormen. Er worden bepaalde etnische groepen extra in de gaten gehouden en de tendens is om zich tegen alles en iedereen te beveiligen. Het scenario is mogelijk dat mensen steeds meer zullen denken, ''Als terrorisme groeit en in staat is om de samenleving te bedreigen en straks met behulp van techniek op veel ingrijpender wijze is het opgeven van privacy misschien wel het minste wat we voor onze veiligheid over moeten hebben''. Paradoxaal genoeg zal de geavanceerde techniek juist deze angst doen toenemen want ook de ''terroristen'' zullen daarvan ook gebruik kunnen maken. De vraag is dus of het zo verstandig is om onze toekomst door de Chip te laten bepalen, het zou namelijk kunnen zijn dat we hiermee een verbond sluiten met onze ergste vijand.
Het lijkt een absurde overdrijving om te stellen dat in de toekomst ons doen en laten zal worden bepaald door een microscopische Chip. en toch…
Mogelijke risico’s
Behalve voor de privacy zijn er waarschijnlijk meer risico's verbonden aan deze micro Chip, om enkele te noemen:
Toxiciteit: Een vloeibare microchip zal waarschijnlijk worden verpakt in nano-deeltjes. Lichaamsvreemde stoffen inbrengen is niet zonder risico's
In het geval van nano-materialen is nog weinig bekend over mogelijke toxische effecten zeker omdat Chip implantaten lange tijd of zelfs permanent in het lichaam blijven.
Maakbaarheid: Chip Implantaten in het lichaam , leiden tot vragen over maakbaarheid van het lichaam.
Niet zozeer als deze worden toegepast voor medische doeleinden , wel als de Chip wordt gebruikt voor identificatie en ontsporing.
Maakbaarheid van de mens: Nanotechnologie in combinatie met de Chip wordt niet alleen ingezet om de veiligheid te vergroten, maar ook om prestaties van
gevechtssoldaten te verhogen (‘invincible warriors’). Ook kan het menselijke gedrag daardoor worden bij-invloed en zelfs bestuurd. Dit zal ongetwijfeld ethische vragen over
de relatie tussen mens en machine gaan oproepen maar ook het niet denkbeeldig risico dat we menselijke robots zullen worden.
De verborgen kosten van het woord ''NEE''
We zijn nu bij een dilemma aanbeland: Het allerverstandigste beleid zou elk experiment dat nieuwe kunstmatige omstandigheden creëert, moeten verbieden. Maar dat zou de wetenschap tot stilstand brengen. Natuurlijk moeten we ook herkennen dat de wetenschap ons leven veel comfortabeler heeft gemaakt. Zelf kan ik me een leven zonder PC niet meer voorstellen en de gsm heeft ook praktische voordelen. Zo zijn er meer technische uitvindingen die het leven vergemakkelijken. Maar zodra we de gevaardrempel overschrijden, zouden we wellicht een pas op de plaats moeten maken. En het laatste geldt zeker voor de RFID toepassingen waarbij eindproducten ontstaan die we maar half begrijpen. De voordelen van de biotechnologie staan buiten kijf, maar ze moeten worden afgewogen tegen de bijbehorende risico's en ethische beperkingen. Ook robotica en nanotechnologuie hebben hun schaduwzijde, bij verkeerde toepassingen kunnen ze desastreuze, en misschien zelfs onbeheersbare gevolgen hebben.
Voor mij is het duidelijk dat de ethische aspecten alle prioriteit moeten krijgen boven de wetenschappelijke ambities en economische voordelen. Ik vind ethisch relativisme binnen dit context niet alleen gevaarlijk maar ook verwerpelijk omdat het niet over machines gaat maar over mensen en het behoud van onze menselijke waardigheid en integriteit.
Ten slotte is er een gulden regel die voor alle culturen en in alle morele kwesties opgaat: "Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet"