Lege zee noopt tot drastisch ingrijpen
Vis wordt duur betaald. En eigenlijk steeds duurder; zeeën raken leeg, soorten sterven uit, ecosystemen wankelen. Alleen drastisch ingrijpen kan het tij keren. ¨En er is nu een alternatief.¨
Alarmerend bericht vorige maand in het wetenschappelijk tijdschrift Nature; na de oppervlaktewateren wordt nu ook de Atlantische Oceaan zeer snel leeggevist. Complete vissoorten (tonijn, kabeljauw, heek) dreigen, dankzij moderne vistechnieken en falende visserijpolitiek, definitief kopje onder te gaan. En, vreest Carel Drijver, visserijdeskundige van het Wereld Natuur Fonds (WNF) ¨Als China eenmaal de smaak van zeevis heeft geproefd, is het einde helemaal in zicht.¨ Dan zal ook dat land zijn portie opeisen.
Hoe nietsontziend de industriële visserij te werk gaat, lijkt het grote publiek te ontgaan. Uiteindelijk is vis, de schaarse soorten incluis, nog steeds verkrijgbaar. Onbekend is dat vissers hiervoor steeds meer moeite moeten doen.
Het WNF start daarom in maart een grote publiekscampagne. Maar is dat niet wat laat? Zeebiologen grossieren immers al decennialang in alarmerende rapporten. Heeft de natuurbeschermingsorganisatie de zeeën misschien over het hoofd gezien, in alle drukte om de witte neushoorn, Bengaalse tijger, Afrikaanse olifant of het regenwoud?
Drijver ontkent dat. Het WNF werkt wereldwijd al jaren aan locale zeeprojecten, heeft zestig visserijdeskundigen in divers landen zitten en lobbyt zich suf in bijvoorbeeld Brussel. Lang niet alles wat de organisatie doet, is zichtbaar. ¨We komen nu met die grote campagne omdat we een alternatief hebben voor de huidige vispraktijken; er zijn al zestien duurzaam gevangen vissoorten in de handel, gecertificeerd via Marine Stewardship Council (MSC).¨
De vis die het MSC-logo draagt, is gevangen zonder dat de visstand wordt ondermijnd of ecosystemen worden verstoord. Verificatiebureau's houden hierop toezicht. Want uiteindelijk, beseft het fonds, is het de consument die het tij moet keren. ¨Die moet in de winkel vragen om het duurzame product. Daarom: je kunt het MSC-keurmerk vergelijken met het FSC-keurmerk voor tropisch hardhout.¨ Probleem is dat in Nederlandse winkels -buiten de visstick van Iglo- eigenlijk nauwelijks MSC-producten aanbieden. Slechts op één adres in Nederland (Frank's Smokehouse, Amsterdam) is gecertificeerde zalm verkrijgbaar. Het WNF wil daarom met het bedrijfsleven afspraken maken over de brede introductie van nieuwe vissoorten. Net zoals de organisatie tien jaar geleden met Unilever deed; toen besloten beide partijen MSC op te richten. MSC is inmiddels de wereldstandaard van duurzaamheid zeevis.
Nu nog biedt de vitrine van de visspeciaalzaak voor de kritische consument een treurige aanblik: populaire vissoorten als schol, tong maar ook zalm, paling, tonijn en kabeljauw worden vrijwel altijd onder twijfelachtige omstandigheden gevangen of gekweekt, waarschuwen deskundigen. Maar, werpt Drijver tegen, het is nog niet te laat. ¨Kijk maar naar de haring, die na een jarenlang vangstverbod weer helemaal terug is.¨ Voor dit soort drastische maatregelen is veel politieke moed nodig. Juist daaraan ontbreekt het in het visserijdossier. ¨Nu verdelen de Europese ministers de schaarste, wij willen toe naar een beleid voor de lange termijn. Dat vraagt offers -er zal tijdelijk minder gevist moeten worden-, maar daarna, als de visstand is hersteld, is er ook meer te vissen.¨ Er moet dus een omschakeling komen, vindt Drijver, waarbij de overheid de sector terzijde staat.
De Hollandse vissector lijkt in ieder geval rijp voor verandering. Drijver: ¨Er komt volgend jaar duurzame haring, de Hollandse garnalenvissers hebben interesse voor het MSC-certificaat, de harder uit de Waddenzee al duurzaam en ook de mosselkwekers zijn goed bezig.¨ Vis: wat wel, wat niet?
Veel visspecialisten of supermarkten weten vaak zelf niet waar hun waar vis vandaan komt en onder welke omstandigheden deze is gevangen. Voor de kritische consument is dat vaak een crime, vooral omdat vis met het MSC-predikaat zo schaars is. Milieuorganisatie Stichting de Noordzee helpt evenwel een handje, via de site http://www.goedevis.nl/ Daar is ook een handig overzicht voor in de portemonnee te downloaden, met informatie over de vissoorten die je zonder problemen kunt kopen.
Zie ook Leeg
Hoe overbevissing ons dagelijks leven verandert