Medicijnen en macht (video)
Een goede gezondheid is onbetaalbaar. Die oude wijsheid is vandaag voor een groot deel van de mensheid letterlijk te nemen. De medische wetenschap heeft de voorbije decennia een spectaculaire evolutie doorgemaakt, maar niet iedereen vindt daar baat bij. Terwijl middeltjes tegen zwaarlijvigheid, depressie of impotentie de kapitaalkrachtige markten overspoelen, eisen malaria, tuberculose en diarree dagelijks duizenden slachtoffers in het arme deel van de wereld.
Terwijl de welgestelde twintig procent van de wereldbevolking toegang heeft tot hoogtechnologische medische behandelingen, heeft de armere tachtig procent zijn basisgezondheidszorg flink zien inkrimpen door de structurele aanpassingsprogramma's opgelegd door het IMF en de Wereldbank. Zowel de nationale regeringen in Noord en Zuid als de Wereldgezondheidsorganisatie hebben plaats moeten ruimen voor het privékapitaal. De neoliberale wereldeconomie heeft geleid tot een duaal gezondheidssysteem waarin niet de patiënt, maar de farmaceutische industrie en haar aandeelhouders centraal staan.
Het wapen waarvan de farmalobby zich bedient om te wegen op het beleid, is de patentregelgeving. De voorbije jaren konden Zuid-Afrika en Brazilië aan den lijve ervaren hoe de Tripsregelgeving, het WTO-verdrag over intellectuele eigendomsrechten, de gezondheid kan schaden. Die bewuste Tripsregelgeving stond ook bovenaan op de agenda in Doha, waar de ontwikkelingslanden een grotere autonomie konden afdwingen in het uitstippelen van hun gezondheidsbeleid. 'De hele patentregelgeving', zo vinden de arme landen, 'is een manier om de ontwikkelingslanden te beletten zelf hun gezondheidsbeleid richting te geven.' Dat het wel degelijk mogelijk is een goed uitgebouwde basisgezondheidszorg op te zetten, ook zonder veel geld, bewijst Cuba. Dat Caribische eiland kan, ondanks een decennialange economische boycot van de VS, prat gaan op een goed uitgebouwde basisgezondheidszorg, met excellente dokters en geneeskundig personeel.
Een goede gezondheid voor iedereen is een kwestie van politieke wil. De Amerikaanse arts David Werner, die sinds de jaren zeventig het symbool is geworden voor het streven naar basisgezondheidszorg voor iedereen, vatte vorig jaar het probleem als volgt samen: 'De middelen zijn er om de wereldbevolking toegang te geven tot basisgezondheidszorg. De politieke wil ontbreekt echter. Basisgezondheidszorg voor iedereen vraagt herverdeling. Willen we gezondheid echt zien als een fundamenteel mensenrecht, dan mag ze niet langer als koopwaar behandeld worden.'
Bekijk ook de film de corporation