Een gedeelde toekomst.

In het artikel ‘Het verheffingsideaal is actueler dan ooit’ (NRC Handelsblad 24 juni), merkt Wouter Bos terecht op dat de missie van de sociaal-democratie inmiddels meer omvat dan ‘de boel bij elkaar houden’, namelijk ‘de boel bij elkaar brengen’. Aangezien we in een mondialiserende tijd leven, zal deze missie in dat tijdskader getrokken moeten worden. Het daarvoor benodigde alomvattende (ver-)bindende perspectief bestaat gelukkig al sinds 1945, te weten: “De Universele Verklaring van de Rechten van de mens”. Het gemeenschappelijk door alle volkeren en alle naties te bereiken (vredes-)ideaal. Voor de verwerkelijking daarvan hebben we echter geen verdeeldheid oproepende partijpolitieke leiders nodig, maar een mondiaal leidend beginsel dat de partijpolitieke verdeeldheid overstijgt. Daarvoor leent zich bij uitstek de Gaia-hypothese, waarin de aarde wordt opgevat als een zelfstandig levend organisme, waar de mens niet boven staat, maar actief deel van is. Voor de instandhouding daarvan zijn wij, als mensheid, dan ook gezamenlijk verantwoordelijk. Niet alleen in ons eigen belang, maar met name in dat van onze eerste zorg, ons nageslacht.

Begrijpelijkerwijs is het waarmaken van die gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor ons gezamenlijk kroost enkel mogelijk op basis van een duurzame mondiale orde. Een wereldomvattend democratisch bestel waarin (a) geen partijpolitieke strijd meer wordt gevoerd om de (wereld-)macht en die (b) gestoeld is op het besef dat de wereldproblemen enkel door samenwerking kunnen worden opgelost. Dit impliceert simpelweg dat de huidige wereldorde van balance of power getransformeerd dient te worden tot een orde van co-operation. Geen onmogelijke opgave, omdat daarvoor de Verenigde Naties omgebouwd moeten worden van een organisatie van regeringen die primair het nationaal belang behartigen, tot een mondiaal beleidscentrum met bovennationale bevoegdheden. Een gezaghebbend wereldforum dat borg staat voor het slagen van de PvdA in haar klassieke opdracht; een gedeelde toekomst. Het verheffingsideaal dat Wouter Bos voor ogen staat, zal hij dan enkel in het vizier kunnen krijgen door de hervorming van de VN tot speerpunt van het kabinetsbeleid te maken, waartoe artikel 109 van het VN-Handvest geactiveerd zal moeten worden. Denk echter dat dit soort activisme voor onze vice-premier teveel gevraagd is, omdat het zijn (partijpolitieke) gedachtegoed simpelweg te boven gaat.

Bron: NRC Handelsblad 24 juni.