Het geld van de toekomst

Wat is geld? Hebben we méér geld nodig om de problemen in de wereld op te lossen? Of is geld juist de oorzaak ervan? Bernard Lietaer, ex-bankier, meent het laatste. En hij heeft de oplossing: ander geld.


U heeft geen idee wat geld is.
Bernard Lietaer is een te vriendelijke en bescheiden man om het zo te zeggen, maar het is wel de kortst mogelijke samenvatting van zijn boodschap. Als u wel zou weten wat geld is, zoudt u, zouden wij, ervoor zorgen dat we een ander geldsysteem zouden hebben.
Alles draait om geld. Dat is meer dan een cliché: het is de dagelijkse ervaring van ongeveer elke wereldburger die niet deel uitmaakt van een inheemse stam in het Amazonegebied. En die dagelijkse ervaring betreft vooral een voortdurend tekort aan geld. Er is te weinig geld om de kinderen naar school te sturen. Te weinig geld voor ziekenhuizen, voor de zorg voor steeds meer ouderen die steeds ouder worden. Te weinig geld om de natuur schoon te maken en te houden. Er is heel veel werk dat moet worden gedaan, maar er is geen geld om het te betalen. Wie kent niet het gevoel dat zij graag iets zou willen bijdragen, maar dat er ‘geen geld’ is om die waardevolle bijdrage te betalen? De treurige samenvatting luidt: Als er maar meer geld was, dan zou de wereld en ons leven mooier zijn.
Of we zouden ons, zoals Bernard Lietaer, kunnen verdiepen in de betekenis van geld. Hij gaat op het puntje van zijn stoel zitten en vraagt indringend: ‘Heb je wel eens beschouwd hoeveel tijd je besteedt aan geld verdienen of aan het beheren of uitgeven van geld dat je hebt verdiend? En hoe vaak heb je nagedacht over wat geld eigenlijk is? Wij besteden enorm veel energie – en frustratie – aan iets waarvan we verrassend weinig verstand hebben.’
Wat maakt het uit, zou je kunnen zeggen? Maakt het uit dat een vis niet weet dat hij in water zwemt? Is geld niet als het weer: een gegeven? Je verandert er niets aan.
De voormalige centraal bankier uit België schudt zijn hoofd, als we elkaar treffen op een eiland voor de kust van Vancouver waar hij een conferentie bijwoont. ‘Dat is precies het verschil. Aan het weer kun je inderdaad niets veranderen. Maar geld is niet door God gemaakt, we zijn vergeten dat het een systeem is dat door mensen is ontworpen. En ik beweer dat dat ontwerp, dat dateert van eeuwen geleden, aan de basis ligt van de meeste problemen in onze samenleving. En het goede nieuws is dat we met een kleine verandering van het geldsysteem een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de oplossing van tal van die problemen.’



Lietaer stelt voor op grote schaal – naast de gangbare nationale munten – complementaire geldsystemen in te voeren. Dat zijn systemen die zijn gebaseerd op ruilhandel en die transacties mogelijk maken en behoeften kunnen vervullen waarvoor geen ‘gewoon’ geld beschikbaar is.
Het voorstel is minder revolutionair dan het lijkt. In de geschiedenis en ook in de moderne praktijk zijn vele succesvolle voorbeelden van dergelijke systemen te vinden: van de bouw van de Europese kathedralen in de Middeleeuwen en tegenwoordig nog steeds tempels in Bali tot de huidige bejaardenzorg in Japan en de frequent flyer-programma’s van de luchtvaartmaatschappijen. De systemen hebben met elkaar gemeen dat zij niet concurrentie, maar juist samenwerking bevorderen; dat zij de gemeenschap ondersteunen, in plaats van ondermijnen; en dat zij belangrijk en waardevol werk mogelijk maken.
Lietaer: ‘Complementaire geldsystemen stellen ons in staat om onszelf te zijn, om – letterlijk – onze talenten te verzilveren. Oók als daarvoor geen officiële financiële markt bestaat.’
Volgens hem zijn de mogelijkheden van dergelijke systemen vrijwel onbegrensd. ‘Ik zeg niet dat hervorming van het monetaire systeem alle problemen oplost. Maar ik weet dat geld één van de sleutelfuncties is. Er is eigenlijk niets dat níet met geld te maken heeft. Het is een uiterst noodzakelijk element. Ik ben ervan overtuigd dat we binnen één generatie grote positieve veranderingen kunnen bewerkstelligen.’

Lees verder op ode....
http://www.ode.nl/article.php?aID=4160