Het kaartenhuis van Nout (en Gerrit).

Stel je eens voor dat Zalm voor zou stellen om jaarlijks € 50 miljard aan nieuw geld te drukken om daarmee de economie te stimuleren. Dat is evenveel als éénderde van de totale Nederlandse begroting. Hij zou voor gek worden verklaard en iedereen zou hem wijzen op de gevolgen voor inflatie en kracht en waarde van de euro.

Toch gebeurt het, onder verantwoordelijkheid van Gerrit, jaar na jaar. Het is nooit besproken in het parlement dus die stellen er ook geen lastige vragen over. Nog sterker. Vrijwel geen kamerlid weet dat het gebeurt. Eigenlijk praat niemand erover, alleen ingewijden weten ervan.

Waar we het over hebben?

De groei van de hoeveelheid uitstaande hypotheken. Uit de laatste cijfers van het CBS blijkt dat de totale hypotheekberg de afgelopen twee jaar met € 100 miljard is gestegen tot € 500 miljard. De afgelopen tien jaar is er € 350 miljard aan nieuw hypotheekgeld bijgekomen.

Dat betekent dat er nu al tien jaar lang gemiddeld € 35 miljard per jaar extra in de economie wordt gepompt. Geld dat grotendeels uit het niets werd gecreëerd. Dat is meer dan een prettige financiële injectie of een gezonde portie economische doping.

Wie profiteren er allemaal van al dit nieuwe geld?

Ten eerste de nieuwe huizenbezitters zoals u en ik. Maar daarnaast natuurlijk de geldverstrekkers. Vanaf de eerste maand dat er rente wordt betaald, mag de bank een aardig deel ervan als winst boeken. Nu snapt u waarom General Motors twee procent van de Nederlandse hypotheekmarkt in handen heeft.

Dan Gerrit zelf natuurlijk. De zes procent aan overdrachtsbelasting wordt meestal gezellig meegefinancierd en vult de schatkist een beetje aan. Alle beetjes helpen immers. Maar laten we de tussenpersoon die de hypotheek heeft geregeld niet vergeten. Die krijgt meestal één procent van het bedrag direct in handen. Dan hebben we de verkopende makelaar die meestal ook één procentje opeist. Dan natuurlijk de notaris en de kopende makelaar. O ja en natuurlijk de makelaar die het taxatierapport mag verzorgen. Ook deze pakt makkelijk een paar duizend euro.

De rest van het geld gaat naar de projectontwikkelaar in het geval van een nieuwbouwhuis of de oude (speculerende?) huiseigenaar. Daarnaast gaat er vaak nog geld naar meegefinancierde keuken- en badkamerboeren, parketplakkers en gordijnenstikkers.

Die € 50 miljard wordt dus goed besteed en zorgt elk jaar keurig voor een lekkere economische impuls. Dit kunstje, aangejaagd door extreem lage rentes, wordt wereldwijd uitgehaald. Met succes, The Economist waarschuwt voor huizenbubbels in de VS, Europa, Azië en Australië.