Verboden suikervervanger Stevia is wondermiddel

 Overdadig gebruik van suiker wordt in verband gebracht met beschavingsziekten als obesitas en diabetes van het type 2. De natuurlijke zoetstof stevioside uit de steviaplant is in theorie een suikervervangend wondermiddel. De Europese Commissie laat stevia echter niet toe als voedingsmiddel of voedingssupplement. Het zou mogelijk toxisch zijn en impotentie veroorzaken. "Niets van waar", zegt de Leuvense professor Jan Geuns. "Stevia wordt doelbewust van de markt gehouden."

Professor Jan Geuns leidt het laboratorium voor Functionele Biologie aan de K.U.Leuven. Geuns is een fervent voorstander en grootgebruiker van stevioside. "Stevioside zit in de blaadjes van de steviaplant. Het smaakt niet helemaal zoals suiker, maar in Brazilië en de Verenigde Staten is een samenstelling van stevioside en het afgeleide rebaudioside te koop. De smaak daarvan benadert die van suiker veel meer. Testen in Duitsland tonen aan dat de meeste proefpersonen nagerechten met suiker niet kunnen onderscheiden van nagerechten met een stevioside-rebaudioside mengsel."

"In vergelijking met suiker heeft stevia bijna geen negatieve eigenschappen", stelt Geuns. "De voordelen van stevioside als voedingssupplement ter vervanging van suiker zijn groot. Het is stabiel, wat wil zeggen dat de chemische structuur ook bij hoge temperaturen niet verandert. Suiker doet dat wel: het karameliseert als je het bakt en dat maakt verschillende kankerverwekkende stoffen aan. Karamelisatie is een veelgebruikt proces in de voedingsindustrie, maar over de gevolgen zwijgt men als de dood."

"Andere grote voordelen van stevia zijn dat het geen of zeer weinig calorieën bevat en niet slecht is voor de tanden", gaat Geuns verder. "Dat je stevia kunt gebruiken voor diabetespatiënten en mensen met obesitas opent bovendien mooie perspectieven. Hoge concentraties van stevioside verlagen de bloeddruk van patiënten met hypertensie. De concentraties aan vetten en glucose in proefpersonen vertonen geen significante wijziging bij inname van stevioside. Ook heeft stevioside enkele veelbelovende eigenschappen die nuttig kunnen zijn in de behandeling van diabetes van het type 2. Bovendien zijn er geen nevenwerkingen van bekend", besluit professor Geuns.

Ondanks de nadelen van suiker en de duidelijke voordelen van stevia, weigerde de Europese Commissie in 2000 stevia toe te laten, met als argument het gebrek aan kritische wetenschappelijke studies over stevia en discrepanties tussen de beschikbare studies. "Al in 1997 hebben we een dossier ingediend bij het Voedselagentschap om stevia als voedingssupplement te laten herkennen. Maar men heeft met alle mogelijke middelen getracht om het onderzoek onderuit te halen", stelt Geuns. "Er is blijkbaar een grote lobby achter de suikerindustrie die enorme belangen verdedigt. Ik kan maar één conclusie trekken: men houdt stevia doelbewust van de markt."

Studie van Stevia en extractie van stevioside
Stevia rebaudiana is een plant uit Paraguay die o.a. stevioside als zoetstof bevat. Dit is een diterpeenglucoside dat zelf ± 300 maal zoeter is dan sucrose (tafel suiker). De bedoeling is om de fysiologische parameters te onderzoeken om een zo hoog mogelijk zoetstofgehalte te verkrijgen in de door ons uitgeselecteerde planten.

Momenteel proberen we ook de genen betrokken bij de zoetstofproductie te kloneren om de regulatie van de zoetstofproductie beter te leren begrijpen. Later is het misschien mogelijk die genen in te bouwen in andere cultuurgewassen. De voordelen van Stevia zijn aanzienlijk: het is een volstrekt natuurlijke zoetstof, zonder nevenwerkingen en met een aangename zoethoutachtige smaak. Deze zoetstof wordt niet verteerd in ons lichaam en mag ook volkomen veilig gebruikt worden door diabetespatiënten.

STEVIOSIDE (Stevia):

Zoetkracht t.o.v. suiker:200-300x zoeter dan suiker.

Bron: Een natuurlijke zoetstof uit het blad van de subtropische plant Stevia rebaudiana Bertoni (Compositae). Het is een glycoside.

Smaak: De zoetheid wordt vertraagd waargenomen. Het heeft een sterke bittere smaak en een nare nasmaak. De bitterheid vermindert als stevioside gemengd wordt met suikers zoals sucrose, fructose of glucose.

Energetische waarde: Het heeft geen calorische waarde, dus het levert 0 kJ per gram op.

Bijwerkingen: In 1968 toonde Planas en Kuc aan dat de inname van en aftreksel van de bladeren en takjes in gekookt water als anticonceptie middel voor vrouwen gebruikt kon worden. Dit bevestigde ze met een ratten proef. Dertien jaar later voerde men in Japan hetzelfde experiment uit waarbij ze dit resultaat niet vonden. Planas en Kuc gebruikte de hele bladeren en takken terwijl in Japan alleen stevioside gebruikt werd.

Overige gegevens:
Stevioside is stabiel bij een temperatuur van 95°C. Hierdoor is het geschikt als zoetstof voor gekookte en gebakken producten. Stevioside is stabiel tussen een pH van 3 tot 9. Stevioside is niet fermenteerbaar en kleurt niet bruin zoals suiker, ook al bestaan er 180 verschillende soorten van de Stevia plant, alleen de Stevia rebaudiana heeft een zoete smaak. De concentratie in de bladeren is ongeveer 15%. Op het moment is het gebruik van stevioside toegelaten in Brazilië, Paraguay en Japan. Import en handel van de plant of onderdelen van de plant (ook in poedervorm) is verboden in de EU (richtlijn februari 2000).

In Paraguay en Brazilië werden de bladeren vroeger in de thee gedaan vanwege de zoete smaak. De onderzoeker M.S. Bertoni ontdekte dit in Paraguay in 1887. Een halve eeuw later probeerde de Britten de plant ook in Engeland te telen als vervanger van suiker. Dit plan is echter nooit uitgewerkt. Dertig jaar later, in 1971, kocht de Japanner T. Sumida de zaden van de plant in Brazilië en 6 jaar later werd in Japan de plantaardige zoetstof op de markt gebracht. De zoetstof wordt gebruikt in frisdrank, sojasaus en ingemaakte groenten.

Op het moment zijn er in Japan 2 soorten zoetstof op de markt. De eerste is Steviosin, dat alleen stevioside bevat. De tweede is een mengsel van glycosides geëxtraheerd uit de steviabladeren. Deze zoetstof smaakt minder bitter, maar de zoetheid is een stuk lager. De bladeren van de Steviaplant bevatten (voor 3%) nog een zoetstof, rebaudioside. Deze zoetstof is 400 maal zo zoet als suiker. Deze stof smaakt ook meer naar suiker dan stevioside. De stof is minder bitter en in tegenstelling tot stevioside, erg water oplosbaar.

Rebaudioside is dus eigenlijk een beter bruikbare zoetstof dan stevioside. Een mogelijkheid zou zijn om stevioside om te zetten in rebaudioside. Deze omzetting kan chemisch of deels enzymatisch zijn. Of door het gehalte aan rebaudioside in de plant zelf te verhogen door genetische modificatie. Daar wordt op dit moment onderzoek naar gedaan in Amerika, Japan en Israël.

Bronnen:
http://www.groen.net/themas.asp?id=3398

Onderzoek naar stevia Stepa.be/nederlands
http://www.kuleuven.ac.be/bio/biofys/Research_nl.htm

Wageningen University:
http://www.voedsel.net/themas/stevioside.htm

Voor het kopen van dit product: www.stevia.com